Projekt Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Warszawie i Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych „Edukacja przyszłości – zdalne kształcenie i szkolenie zawodowe”, finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2014-2012, jest realizowany w okresie 02.2022-01-2024. Jego celem jest kompleksowe przygotowanie kadry instytucji edukacyjnych do prowadzenia szkolenia zawodowego on-line.
Wypracowane w projekcie produkty (m.in. utworzona platforma e-learningowa oraz przykładowe szkolenia on-line), skierowane do trzech grup odbiorców: organizatorów edukacji on-line, pracowników socjalnych oraz uczestników kursów zawodowych przyczynią się do rozwoju edukacji sprzyjającej włączeniu społecznemu, podniesienia jakości edukacji zdalnej oraz rozwoju sektora VET w zakresie innowacyjnych narzędzi edukacyjnych
Rezultaty zadania 3 i 4
Zadanie 3
W ramach zadania nr 3 (02.22-04.23) pracownicy IPiSS kontynuowali prace nad e-podręcznikiem oraz powiązanym z nim szkoleniem pn. „Planowanie i projektowanie kursów on-line”. E-podręcznik składa się z pięciu rozdziałów stanowiących wprowadzenie do problematyki kształcenia zdalnego oraz metod zapewniania jakości w edukacji zdalnej, a także praktyczne wskazówki dotyczące organizacji i tworzenia kursów online. W treści e-podręcznika znalazły się odniesienia do funkcjonalności platformy e-learningowej powstałej w projekcie „Edukacja przyszłości – zdalne kształcenie i szkolenie zawodowe”. Samej platformie, zasadom tworzenia w jej ramach kursów online oraz obsługi tego narzędzia został poświęcony odrębny rozdział e-podręcznika. Materiały zamieszczone podręczniku zawierają komponent interaktywny (zastosowano m.in. testy wypełniane przez użytkownika, udzielanie odpowiedzi na pytania wyświetlane w trakcie pracy z e-podręcznikiem itp.).
E-podręcznik stał się punktem odniesienia podczas prac nad tworzeniem programu szkolenia dla organizatorów edukacji zdalnej oraz trenerów/nauczycieli online. Moduły zaprezentowane podczas szkolenia, które odbyło się online 28.04.2023 r. były ściśle powiązane z problematyką poruszoną w e-podręczniku i obejmowały zagadnienia techniczne i organizacyjne związane z kształceniem zdalnym oraz kwestie dotyczące stricte dydaktyki edukacji zdalnej, w tym walidacji i zapewniania jakości. Zainteresowanie szkoleniem znacznie przekroczyło oczekiwania organizatorów, uczestniczyło w nim ponad 50 osób związanych z nauką, oświatą oraz branżą szkoleniową. Podczas szkolenia eksperci IPiSS wygłosili następujące prezentacje:
- Dydaktyka kształcenia zdalnego – dr hab., prof. APS Urszula Jeruszka;
- Tworzenie szkoleń w formule zdalnej – mgr Maciej Gruza;
- Zapewnianie jakości i walidacji w kształceniu zdalnym – dr. hab., prof. IPiSS Zdzisław Czajka;
- Aspekty organizacyjne edukacji zdalnej – dr Anna Jawor-Joniewicz;
- Obsługa platformy e-learningowej opracowanej w projekcie – Krzysztof Zapaśnik.
Wnioski z dyskusji podsumowującej szkolenie zostały wykorzystanie podczas opracowywania ostatecznej wersji e-podręcznika, który stanowi integralną część platformy, dostępną dla wszystkich zalogowanych użytkowników przez całą dobę.
Zadanie 4
Wraz z początkiem maja w zespół ekspertów IPiSS przystąpił do prac nad tworzeniem programu kursu on-line dla pracowników socjalnych w ramach systemu opieki nad dziećmi. W celu możliwie najpełniejszego dopasowania treści kursu do potrzeb szkoleniowych pracowników socjalnych kierownictwo projektu podjęło decyzję o zdywersyfikowaniu zespołu pracowników zaangażowanych w RPI 4. Obok naukowców i teoretyków z zakresu pracy socjalnej i pedagogiki (będących przedstawicielami różnych ośrodków naukowych) w skład zespołu weszła także osoba reprezentująca świat praktyki, na co dzień zatrudniona w jednym z ośrodków pomocy społecznej. Takie podejście umożliwiło opracowanie niestandardowego, wykraczającego poza utarte schematy programu kursu pozwalającego na zapełnienie luk kompetencyjnych realnie występujących wśród pracowników socjalnych. Zespół projektowy postanowił oprzeć kurs na modelu edukacyjnym 5E (ang. Engage, Explore, Explain, Elaborate, Evaluate), który kładzie nacisk na uczenie się przez doświadczanie, współpracę, realne zaangażowanie i zrozumienie konkretnych treści. Każdy moduł szkoleniowy składa się więc z tzw. refleksji (obejmującej funkcjonowanie pracownika socjalnego w roli zawodowej praktyka; refleksja rozpoczyna każdy z modułów i jest kontynuowana w kolejnych modułach kursu – ma charakter ciągły, procesualny, kolejny jej etap jest uzupełnieniem i pogłębieniem poprzedniego) – 1 h; wykładu (wprowadzenie teoretyczne do przedmiotowego zagadnienia modułu) – 2 h; ćwiczeń angażujących/interaktywnych na platformie on-line, zgodne ze standardem H5P) – 1 h; konsultacji (interwizja, forma grupowa, spotkanie z doświadczonym praktykiem w oparciu o funkcjonalności platformy e-learningowej – Clickmeeting) – 2 h, wykaz literatury do samokształcenia.
W toku dyskusji eksperci realizujący RPI 4 uznali za zasadne podzielenie kursu na następujące moduły problemowe: wprowadzenie do kursu (cele, rezultaty, opis przebiegu) – 1 h; komunikacja interpersonalna w perspektywie pracy socjalnej – 6 h; wybrane metody stosowane w pracy socjalnej – 6 h; zaniedbywanie dzieci przez rodziców – 6 h; zdrowie psychiczne – 6 h; rozwiązywanie problemów i konfliktów – 6 h; trudności w pracy z młodzieżą (pomoc i wsparcie społeczne) – 6 h.
W chwili opracowywania raportu prace nad programem kursu nadal trwały. Zgodnie z harmonogramem projektu do końca sierpnia br. przeprowadzone zostanie testowanie programu kursu wśród 10 pracowników socjalnych, po którym opracowana zostanie jego ostateczna wersja.